Jak prawidłowo i bezpiecznie przewozić nawozy?

W wielu przypadkach konieczne jest stosowanie przepisów ADR

Zgodnie z ostatnimi danymi GUS-u za pierwsze półrocze 2024 r., sytuacja polskich producentów nawozów wreszcie się poprawia. Po wyjątkowo dotkliwym spadku sprzedaży w ostatnich latach, polskie nawozy znów trafiają do rolników w kraju i za granicą. Na tym etapie kluczową rolę odgrywa bezpieczny i zgodny z wymaganiami transport. 

Choć większość nawozów jest neutralna i stosunkowo bezpieczna w transporcie to jednak niektóre nawozy, zwłaszcza te zawierające azotan amonu, są klasyfikowane jako towary niebezpieczne i podlegają surowym regulacjom dotyczącym ich przewozu.

Możemy wyróżnić kilka podstawowych rodzajów nawozów, które różnią się składnikami odżywczymi oraz sposobem działania na glebę, są to nawozy azotowe, fosforowe, potasowe, wapniowe i magnezowe. Do nawozów niebezpiecznych w transporcie zaliczymy nawozy mineralne na bazie azotanu amonu, z zawartością azotu powyżej 28%, jak np. saletra amonowa, klasyfikowana jako „Materiały utleniające” klasy 5.1. Numer UN dla tych materiałów to 2067. Transport takich nawozów musi być zgodny z Europejską Umową dotyczącą Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów Niebezpiecznych, która określa szczegółowe wymogi dotyczące przewozu tych towarów. 

Ostrożności nigdy za wiele

Rozpoznanie klasyfikacji nawozu: przede wszystkim należy sprawdzić czy dany nawóz został sklasyfikowany jako ADR. W tym celu należy poszukać na opakowaniu żółtej nalepki o wymiarach 10x10 cm oraz napisu UN 2067 lub innego poprzedzonego literami UN. Dokładną klasyfikację towaru można również sprawdzić w punkcie 14 w karcie charakterystyki. 

Wybór odpowiedniego środka transportu: pojazd powinien być wyposażony w sprzęt przeciwpożarowy, awaryjny i środki ochrony indywidualnej oraz oznakowany tablicami odblaskowymi barwy pomarańczowej z przodu i z tyłu. Konkretne wytyczne obowiązują również kierowcę obsługującego transport tego rodzaju ładunku. Zgodnie z przepisami musi mieć ukończone 21 lat i posiadać zaświadczenie ADR potwierdzające ukończenie kursu dla kierowców przewożących towary niebezpieczne.

Zastosowanie odpowiednich opakowań: opakowania muszą być certyfikowane i oznakowane zgodnie z przepisami ADR.

Dokumentacja przewozowa: kierowca musi mieć przy sobie dokument przewozowy sporządzony zgodnie z umową ADR.

Ewelina Staszewska Kobiela, kierownik rozwoju biznesu DACHSER Chem Logistics Polska, podkreśla: 

– Bezpieczny transport nawozów wymaga szczególnej ostrożności i przestrzegania określonych procedur. Przed załadunkiem należy sprawdzić, czy przestrzeń ładunkowa jest sucha i czysta, a włazy szczelne. Ładunek powinien być przykryty plandekami, aby chronić go przed opadami. Ważne jest także, aby unikać upadków materiału podczas załadunku i rozładunku. W przypadku uszkodzenia ładunku, należy skorzystać z karty charakterystyki i postąpić zgodnie z jej wytycznymi np. jak najszybciej zebrać rozsypane nawozy i w razie zagrożenia środowiska, postępować zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym kraju.

Wyłączenia 1.1.3.1. i 1.1.3.6.

W niektórych przypadkach, przewożąc niewielkie ilości nawozów można skorzystać z wyłączenia 1.1.3.1., ale ma to miejsce tylko w sytuacji dedykowanych transportów, gdzie na pojeździe nie ma już innych towarów niebezpiecznych. Przykładem może być przewóz przez rolnika z gospodarstwa na pole lub z punktu sprzedaży na pole w celu wysiania nawozów w opakowaniach nie większych niż 450 litrów i ilości do 1.000 kg. Taki transport można określić jako pomocniczy w ramach działalności rolniczej, co nie wymaga certyfikowanych opakowań ani specjalistycznego środka transportu z przeszkolonym kierowcą.

Warto jednak pamiętać, że tego wyłączenia nie można stosować, gdy transport ma charakter „zaopatrzenia lub wewnętrznej i zewnętrznej dystrybucji”, np. na trasie pomiędzy punktem sprzedaży a gospodarstwem rolnym. Jednak wtedy pojawia się nam kolejne wyłączenie 1.1.3.6. Dotyczy ono transportu towarów niebezpiecznych w ograniczonych ilościach, gdzie dopuszczalne ilości są zależne od kategorii transportowej towaru (określonej w Tabeli A Umowy ADR). Dzięki temu nie ma potrzeby oznaczania pojazdu tablicami ADR ani posiadania przez kierowcę uprawnień ADR, pod warunkiem, że nie przekroczymy dozwolonych limitów. Choć to wyłączenie zwalnia przewoźnika z części wymagań, to nadal przesyłki muszą być oznakowane, należy użyć opakowań certyfikowanych, pojazd musi być wyposażony w dodatkową gaśnicę 2 kg i sporządzony dokument przewozowy.

Transport ADR-ów

Przewóz nawozów powyżej 1000 punktów wymaga pełnego zastosowania przepisów ADR. Kupując nawozy, należy wymagać od sprzedawcy, aby dostarczył je wyspecjalizowanym transportem – własnym lub wynajętym. Przewoźnik musi spełniać wszystkie wymogi dotyczące oznakowania, wyposażenia pojazdu, przeszkolenia kierowcy oraz wyznaczenia doradcy DGSA.

– Operator logistyczny stworzył rozwiązanie dedykowane branży chemicznej - DACHSER Chem Logistics - specjalizując się między innymi w transporcie towarów niebezpiecznych. Firma dysponuje wiedzą i doświadczeniem w przewozie nawozów sklasyfikowanych jako towary niebezpieczne. Rozwiązanie to oferuje kompleksową obsługę, obejmującą zarówno doradztwo, jak i realizację transportu zgodnie z wymogami ADR – podkreśla Ewelina Staszewska Kobiela.

Transport nawozów, szczególnie tych sklasyfikowanych jako niebezpieczne, wymaga staranności i przestrzegania określonych przepisów. Dachser dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu, oferuje profesjonalne usługi transportowe, zapewniając bezpieczeństwo i zgodność z obowiązującymi regulacjami. Przewożąc nawozy, warto skorzystać z usług specjalistów, aby zapewnić bezpieczny i efektywny transport, minimalizując ryzyko związane z przewozem tych materiałów. (red)

Fot. Dachser