Zaczepy, dyszle, obrotnice…

Komponenty JOST dla profesjonalistów

Firma JOST jest znanym, systemowym dostawcą wysokiej jakości komponentów nie tylko do pojazdów użytkowych, ale również szerokiej gamy produktów do pojazdów rolniczych: traktorów, przyczep i maszyn rolniczych. 

Oferta grupy JOST, oprócz standardowych produktów, takich jak obrotnice do przyczep, siodła sprzęgu czy nogi podporowe, obejmuje obecnie produkty tak znanych na rynkach marek jak ROCKINGER, TRIDEC czy EDBRO.

W ciągu ponad 60 lat istnienia JOST zgromadził doświadczenie pozwalające zaoferować produkty znacząco ułatwiające codzienną eksploatację pojazdów i podnoszące  bezpieczeństwo pracy.

Zaczepy holownicze ręczne i automatyczne

Od 2001 roku, kiedy JOST zakupił firmę ROCKINGER, w jego ofercie znajdują się różnego rodzaju zaczepy holownicze zróżnicowane pod względem dopuszczalnych parametrów obciążeniowych, takich jak nacisk statyczny – S (t) oraz siła uciągu – D (kN). Wszystkie zaczepy ROCKINGER są dostępne z dwoma rodzajami sprzęgania: ręcznym lub automatycznym, przy czym obsługa manualna wymaga użycia tylko jednej ręki, więc druga może być wykorzystana do jeszcze innej czynności, choćby pomagania kierowcy ciągnika przy cofaniu. 

Standardem w pojazdach ciągnionych są zaczepy montowane na 4-otworowej flanszy o rozstawie śrub: 120x50 mm, 140x80 mm lub 160x100 mm dla najcięższych pojazdów.

Na polskim rynku najczęściej spotykane są zaczepy manualne serii RO*810B, mocowane za pomocą flanszy. Większość producentów przyczep rolniczych oferuje te zaczepy w standardowym wyposażeniu, głównie ze względu na dobrą relację jakości do ceny. 

Zaczep serii RO*810B posiada obrotową głowicę i sworzeń o średnicy 30,2 mm. W przypadku tego zaczepu wartość dopuszczalnych obciążeń sięga D=89,3 kN (rozstaw otworów 160x100) i pozwala na zastosowanie w przyczepach o masie całkowitej do 18 t. Rozwiązanie z obrotową głowicą  znakomicie sprawdza się podczas eksploatacji zestawu na nierównym terenie. Inną bardzo ważną zaletą zaczepu RO*810B jest możliwość współpracy z dyszlami wyposażonymi w różne końcówki, zarówno o średnicy 40, jak i 50 mm (DIN11026, DIN 11043, DIN74053, DIN74054). Jednakże w przypadku takich połączeń trzeba liczyć się z nieco mniejszym komfortem jazdy i wyczuwalnymi szarpnięciami. Spowodowane jest to luzem między sworzniem a końcówką dyszla, który jednak jest bardzo ważny, bo pozwala na łatwe sprzęgnięcie przyczep, nawet gdy znajdują się na nieco innych poziomach podłoża.

Zaczepy automatyczne są z reguły oferowane przez producentów przyczep za dopłatą. Można podzielić je na dwie główne grupy: ze sworzniem cylindrycznym o średnicy 30,6 mm (zaczepy serii RO*855B) oraz ze sworzniem baryłkowym o średnicy 38 mm (zaczepy serii RO*865B, RO*841B i RO*846B). Oba rodzaje są przeznaczone do współpracy z oczkiem dyszla o średnicy 40 mm, ale zapewniają odmienne właściwości użytkowe. Sworzeń baryłkowy zapewnia komfort jazdy typowy dla pojazdów drogowych, gorzej sprawdza się na nierównym terenie. Przeciwieństwem jest sworzeń cylindryczny, który jest bardziej elastyczny w stosunku do rodzaju podłoża, ale daje gorsze rezultaty podczas jazdy z wyższymi prędkościami na drogach utwardzonych.

Można wyróżnić dwa sposoby zwalniania sworznia. W pierwszym systemie końcówka dyszla musi dotknąć wystającej główki sworznia (RO*841B), w drugim - nacisnąć specjalną dźwignię znajdującą się w tylnej części zaczepu (RO*855B, RO*865B oraz RO*846B). Na różnych podłożach użytkowania zestawu lepiej sprawdza się  mechanizm dźwigniowy, bo wystająca główka sworznia może utrudniać rozłączenie pojazdów. 

Do traktorów z szynami

Grupę zaczepów przeznaczonych do traktorów w stosunku do komponentów wykorzystywanych w przyczepach rolniczych wyróżnia sposób ich mocowania. Zamiast flanszy stosowane są tu specjalne szyny przykręcane do korpusu skrzyni biegów ciągnika. Tym sposobem mamy możliwość używania różnych zaczepów i łatwą regulację wysokości systemu. Firma ROCKINGER oferuje w tym zakresie szeroką gamę szyn do większości marek traktorów spotykanych na polskim rynku – BELARUS, CASE, CLASS, DEUTZ, AGCO FENDT, JCB, JOHN DEERE, MASSEY FERGUSON, McCORMICK, NEW HOLLAND, VALTRA. Ofertę do traktorów uzupełniają zaczepy manualne ze sworzniem (RO*810D), automatyczne ze sworzniem cylindrycznym (RO*830D, RO*855D) oraz baryłkowym (RO*838 i RO*865D) oraz pełna gama zaczepów z kulą o średnicy Ø80 (RO*825A, ROE74L0), których zaletami są: duży komfort użytkowania ze względu na brak luzu pomiędzy kulą zaczepu a główką końcówki dyszla oraz dużo większe dopuszczalne obciążenia statyczne do S=4 (t). Wśród sprzęgów sworzniowych na szczególną uwagę zasługują nowe sprzęgi RO*855D/RO*865D, które mogą być dostarczane ze wskaźnikiem stanu zapięcia zainstalowanym w kabinie kierowcy (łączność bezprzewodowa), co w istotny sposób podnosi bezpieczeństwo eksploatacji.   

Dyszle z Nowej Soli

Nierozłącznym elementem przyczep rolniczych są dyszle, które JOST produkuje w Polsce w fabryce w Nowej Soli. Najpopularniejszy dyszel trójkątny jest oferowany w czterech  kategoriach: GNZ 9,4 GNZ 18, GNZ 27 i GNZ 40 przeznaczonych do różnych przyczep - odpowiednio dla pojazdów o masie całkowitej 9, 18, 27 i 40 t. Dyszle te mają homologację zgodną z dyrektywami unijnymi i spełniają wytyczne regulaminu 55. Europejskiej Komisji Gospodarczej, co umożliwia eksport pojazdów z komponentami JOST poza UE. Dla zapewnienia jak najlepszej ochrony antykorozyjnej każdy dyszel jest pokrywany warstwą KTL. Poza standardowymi wykonaniami zakład w Nowej Soli wytwarza dyszle z odsadzeniem, kompensujące różnice poziomów między zaczepem holowniczym a punktami mocowania dyszla w przyczepie - maksymalnie do 400 mm. Dostępne są też dyszle z regulacją wysuwu oraz serii GZY o kształcie zbliżonym do litery Y. Te ostatnie zapewniają większy promień skrętu, dzięki czemu znajdują zastosowanie nie tylko w rolnictwie, ale również w przemyśle drzewnym.

Do każdego dyszla oferowane są różne rodzaje końcówek. Zwykle są one przyspawane, ale istnieją też połączenia śrubowe obu elementów, np. przy dyszlach przyczep centralnoosiowych. Podobnie jak u innych producentów takich elementów, nie ma możliwości samodzielnej wymiany przyspawanej końcówki. Jeśli nastąpi jej uszkodzenie bądź nadmierne wyrobienie otworu, należy wymienić cały dyszel z uwagi na bardzo duży wpływ tego elementu na bezpieczeństwo jazdy i jakiekolwiek próby ingerencji w jego konstrukcję mogą grozić poważnymi konsekwencjami. W celu przedłużenia żywotności dyszla w otworze jego kocówki oraz w uchach po stronie przyczepy montowane są wymienne tuleje. 

Obrotnice w całym zakresie obciążeń 

Sztandarowym produktem JOST od początku jego istnienia jest obrotnica. Oferta obejmuje obrotnice w całym zakresie obciążeń, jakie występują w przyczepach o nośności od 750 kg do 25 t. W rolnictwie najczęściej są wykorzystywane obrotnice serii KLKHE z flanszami pierścieni skierowanymi w tę samą stronę. Maja one zastosowanie przy obciążeniu osiowym między 6 a 12 t. Jednym z najczęściej używanych wyrobów w tym zakresie jest obrotnica KLK HE 12L. Ma ona średnicę 1100 mm i dopuszczalne obciążenie równe 9 t. Swoją popularność wśród producentów zawdzięcza szerokiej gamie możliwości zastosowań, co pozwala na  unifikację wykorzystywanych komponentów, a zatem przyspiesza montaż i pozwala na ograniczenie zapasów magazynowych. Obrotnice o nośności powyżej 25 t np. serii KDL900W, często występują w pojazdach leśnych. Charakteryzują się one specjalnymi uszczelnieniami, które chronią newralgiczne elementy zespołu przed uszkodzeniami i zanieczyszczeniami.

Standardowym wyposażeniem obrotnic JOST są wyprowadzenia punktów smarowniczych w jedno, łatwo dostępne miejsce, albo układ pozwalający na podłączenie zespołu do centralnego smarowania. Takie rozwiązanie znacząco ułatwia i przyśpiesza obsługę pojazdu. Warto zwrócić uwagę na praktyczny sposób mocowania obrotnicy do ramy pojazdu za pomocą śrub radełkowych i pasowanych otworów nawierconych w obu pierścieniach. Taka metoda wyklucza konieczność stosowania stoperów, dzięki czemu skrócony jest proces produkcji i zapewniona większa dokładność montażu.

Dobierając obrotnicę zawsze trzeba brać pod uwagę nie tylko samą ładowność przyczepy, ale również jej masę własną.

Nogi podporowe o konstrukcji kombinowanej

JOST od lat kojarzony jest z nogami podporowymi. W rolnictwie najczęściej stosowane są nogi serii CF. Mają one konstrukcję kombinowaną, co oznacza, że obejmują cześć zrzutową (150 + 200 mm) oraz dwubiegowy mechanizm podnoszenia (470 mm). Taka budowa pozwala osiągnąć bardzo dużą regulację skoku podpory, przekraczającą 800 mm, a jednocześnie zachować kompaktową budowę całego zespołu. 

Zawieszenia hydrauliczne

Pisząc o JOST nie można pominąć hydraulicznych zawieszeń off-roadowych marki Tridec, które oferowane są do przyczep objętościowych. Zawieszenia hydrauliczne typu HD-O / MD-O znajdują zastosowanie w przewozach wyjątkowo ciężkich ładunków  poza utwardzonymi drogami, gdzie poza dużym obciążeniem i stabilnością jazdy ważny jest komfort, zdolność manewrowania i łatwość konserwacji /utrzymania. W najbardziej zaawansowanych rozwiązaniach można m.in. regulować wysokość pojazdu czy sterować kołami zapewniając np. jak najmniejszy promień skrętu.

JOST intensywnie rozbudowuje swoją  sieć sprzedaży części do pojazdów rolniczych. Aktualną listę Partnerów Handlowych w tym zakresie można znaleźć na stronie internetowej: www.jost-polska.pl w zakładce „Sieć handlowa i serwisowa”. (z)