Wsparcie dla polskich producentów owoców i warzyw poszkodowanych przez rosyjskie embargo

Rosyjskie embargo zachwiało polskim rynkiem owoców i warzyw. Wielu producentów, importujących zbiory na wschód, odnotowało ogromne straty związane z koniecznością poszukiwań nowych rynków zbytu. Unia Europejska zagwarantowała jednak nadzwyczajne środki dla poszkodowanych rolników. Pomoc przedłużono do końca czerwca 2018 roku.

Rosyjskie embargo na owoce i warzywa

Rosja zamknęła granice dla polskich owoców w sierpniu 2014 roku. Oficjalny komunikat rosyjskich służb fitosanitarnych mówił „o złej jakości polskich owoców i warzyw, wykryciu w nich niebezpiecznych szkodników oraz wielokrotnym naruszaniu przepisów przez polskich dostawców”. „Decyzja polityczna” uderzyła głównie w producentów jabłek, wiśni, czereśni, gruszek i śliwek.

W 2015 roku zakaz importu rozszerzono na polskie warzywa. Największe straty ponieśli producenci kapusty białej, czerwonej i pekińskiej, brokułów, kalafiorów oraz brukselki (wcześniej warzywa te trafiały na rynek rosyjski w hurtowych ilościach).

W 2016 roku sytuacja polskich rolników uległa pewnej poprawie, ponieważ producenci zaczęli powoli odnajdować nowe rynki zbytu. Głównym odbiorcą stała się Białoruś, Ukraina oraz Kazachstan. Około 180 tys. ton trafiło także na rynek niemiecki, 117 tys. ton do Rumunii, a 116,8 tys. ton do Czech.  

Unijne wsparcie dla stratnych rolników

Komisja Europejska uruchomiła specjalny program dla producentów owoców i warzyw, którzy zostali poszkodowani w wyniku rosyjskiego embargo. Rekompensaty są wypłacane producentom, którzy rozpoczną dystrybucję owoców lub warzyw w organizacjach charytatywnych i szkołach bądź wykorzystają je do innych celów (np. do produkcji paszy dla zwierząt czy na kompostowniki).

Wypłaty środków wprowadzono w 2014 roku. Komisja Europejska przedłużyła je do końca czerwca 2018 roku. Łącznie producenci będą mogli wycofać do 166 tys. ton (w okresie od czerwca 2017 do czerwca 2018). Wsparcie zostało przyznane 12 krajom UE. Polsce przyznano limit 75 tys. ton owoców.

Rekompensaty obecnie dotyczą:

•     jabłek i gruszek,

•     śliwek,

•     brzoskwiń i nektarynek,

•     owoców cytrusowych.

Limity przyznano sadownikom, ponieważ upraw drzew wieloletnich nie można szybko przystosować do sytuacji rynkowej, jak jednorocznych warzyw (sytuacja w tym sektorze ustabilizowała się). 

Najwyższe wsparcie dotyczy owoców gotowych do spożycia. W przypadku ich przekazania organizacjom charytatywnym, sadownicy otrzymują 100% wartości. Owoce przeznaczone do kompostowania i tzw. zielone zbiory objęto niższym wsparciem.